گونه‌شناسی استشهادهای قرآنی خطبة فدکیّه

نویسندگان

  • نصرت نیل ساز استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرّس، تهران، ایران
چکیده مقاله:

پیشینة استشهاد به آیات قرآن کریم سابقه‌ای دیرینه دارد و از همان آغاز نزول قرآن، خود پیامبر(ص)، حضرت فاطمه(س) و ائمّة اطهار(ع) در سخنان خود به آیات قرآن کریم اسشتهاد می‌کردند و در واقع، بعد از نزول قرآن کریم نیز شاعران و نویسندگان در آفرینش آثار ادبی خود، شیوه‌های بیانی قرآن را الگوی کار خود قرار دادند و از الفاظ و اندیشه‌های قرآنی در آثار خود بهره جستند. از آنجا که بعد از پیغمبر اکرم(ص)، دیگر ائمّة اطهار(ع) مفسّر و مبیّن قرآن کریم هستند و از شاخصه‌های کلام ایشان، استشهاد به آیات قرآن و به کار بردن تعبیرهای قرآنی است. لذا ضرورت پژوهش برای گونه‌شناسی اقتباس‌های ائمّه از اهمیّت بیشتری برخوردار است. در این میان، خطبة فدکیّه یکی از رساترین خطبه‌های حضرت فاطمه(س) در باب غصب «فدک» بوده که سرشار از آیات و اشارات  قرآنی است.آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد، پاسخ تفصیلی به این پرسش است که گونه‌های استشهاد و اقتباس‌های قرآنی حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیّه به چه صورت بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تلمیحات قرآنی در خطبة اوّل نهج‌البلاغه

تلمیح استفاده از آیه، حدیث، داستان یا مَثَل معروفی در کلام است و موجب زیبایی کلام و تأکید و ترویج منبع مورد استفاده می‌گردد. عالمان فنّ بلاغت، تلمیح را در مجموعة صنایع معنوی بدیع قرار داده‌اند و برخی آن را مترادف و بعضی قِسمی از تضمین می‌دانند. جایگاه قرآن کریم و پس از آن، نهج‌البلاغه به عنوان دو منبع غنی معارف اسلامی همواره مورد نیاز انسان‌ها بوده است و خواهد بود. این مقاله با پرداختن به تلمیحات ق...

متن کامل

گونهشناسی جای‌نام‌ها در جغرافیای تاریخی ایران

نام‌ها به تأثیر از عوامل گوناگون بر یک مکان جغرافیایی اطلاق می‌شوند و ریشه در نام موضوعات گوناگون دارند. جای‌نام‌ها با هویت ملی و پیشینة تاریخی یک جامعه و سرزمین در ارتباط هستند؛ نام ها جزئیاتی از فرهنگ و تاریخ و ادبیات یک منطقه را با خود منتقل می‌کنند و مانند تحولات و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، بیان‌کنندة اهداف، گرایش‌ها، بینش، عملکرد افراد، گروه‌ها و جوامع یک سرزمین هستند. از...

متن کامل

جلوه‌های زیبایی‌شناسی ادبی (تشبیه) در خطبۀ فدکیه

زیبایی‌شناسی ادبی از کشف گونه‌های ادبی و پیوند لفظ و معنا با بررسی‌های زبانی بحث می‌کند که ساختار بلاغی کلام، جلوه‌ای از آن به شمار می‌آید. در این میان، تشبیه به عنوان یکی از جنبه‌های علم بیان و مولفه‌های زیبایی‌شناختی ادبی، ویژگی خاصی نسبت به دیگر باب‌های علوم بلاغی دارد که بیان آسان و سریع منظور خود، شیوایی و زیبایی سخن، نمکین کردن کلام و پرکاربردی بودن آن از جمله محسنات آن به شمار می‌رود. پژ...

متن کامل

تبیین فلسفۀ احکام در خطبۀ فدکیه

 خطبۀ فدک حضرت زهرا (س) مانند نهج‌البلاغۀ امیر، بیان حضرت علی (ع)، در اوج هنر و عظمت و از میراث‌های عظیم الهی برای بشر است. یکی از فرازهای مهم خطبۀ فدکیه، تشریح فلسفۀ احکام است که با بیان رسایی در آن مجلس مطرح شده‌اند. احکامی همچون ایمان با فلسفۀ طهارت از شرک، نماز برای پیراستن از کبر، زکات برای توسعۀ رزق، روزه برای اخلاص، حج برای تقویت دین، عدالت مایۀ آرامش قلوب، امامت مانع از تفرقه، جهاد عزت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 23

صفحات  31- 54

تاریخ انتشار 2016-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023